Kunstpraat 27,28.4.2013: Koen Doodeman en het staren naar niets

Wie kent dat gevoel niet? Je zit bijvoorbeeld thuis aan op de bank, aan je eettafel, op de wc – en je verdwijnt langzaam in je gedachten die meestal in zichzelf verdwijnen zodat je een beetje in het niks zit te staren. Goddelijke momenten kunnen dat zijn, eigenlijk pure meditatie. Als je dat een beetje bewust doet, merk je dat je onbewust staart naar een voorwerp in de buurt. Je kijkt ernaar zonder het echt waar te nemen. Het is een concentratiepunt naar het Niets en het Zijn.
Tijdens de laatste Art Rotterdam kwam ik Koen Doodeman tegen en raakte verslaafd aan zijn manier van denken over kunst, aan zijn manier van kijken, aan zijn scherpe observaties en reacties. Koen schildert waarnaar hij staart:

“In routinematig handelen raak ik verwijderd van een logisch contact met deze omgeving. Voor alledaagse handelingen heb je geen functioneel denken nodig. Je hoeft niet echt te kijken naar wat je doet. Toch neem je alles waar, weliswaar weinig betrokken en met zekere afstand, maar je neemt waar. Voor mij genereert dit niet-specifieke waarnemen, dit starende kijken, een hoop vrije gedachtestromen. In het staren verliezen vormen samenhang en context en vallen deze ineen binnen een muzikale structuur. Anders gezegd, er ontstaat een compositie van de uit hun context en samenhang gelichte vormen. Deze vorm van kijken wil ik graag vastleggen in het schilderen van voorwerpen die ik gebruik op momenten dat ik ze niet echt zie, maar waarmee ik daarna juist weer contact maak en ze opnieuw bekijk.”

Dus schildert Koen zijn zwembroek, een dweiltje, een koffiepot, een shirt. Allemaal totaal niet interessante dingen. Tot Koen zich ermee bemoeit. Want dan gebeurt er wat. Ineens is die zwembroek een serieuze concurrent voor alles wat Bacon heeft geschilderd. En die koffiekan is van een onvoorstelbare kracht en intensiteit (te vinden op zijn site). En nu exposeert Koen in de Art Traverse van het gemeentehuis Bilthoven zijn dweiltjes en shirts.

Ik ben er gek op. Ook omdat Koen niet leutert over het aangaan van confrontaties, of het onderzoeken wat verf allemaal doet en kan, dan wel het verbeelden van zijn maatschappijvisie. Niks daarvan. Koen is, zo jong als hij is, ongelooflijk wijs. Eigenlijk is hij Boedhist pur sang. Koen neemt genoegen met het kleine, het letterlijk voor de hand-liggende en verbeeldt dat zo intens, zo vakmanschappelijk knap en vooral zo oprecht dat heel wat (oudere) collega’s er een punt aan kunnen zuigen. Het goede nieuws is dat Koen in 2014 de hele godvergeten 7^e Hemel tot zijn beschikking krijgt om ermee te doen waar hij zin in heeft. Ik denk dat het een van de spannendste exposities van het jaar zal worden.