Kunstpraat 3.5.2013: Het labyrinth van Kim Habers – ‘Hold me’

Een werk: 240 x 450, inkt op papier, uitgesneden. Wie dat doet, heeft lef. Goed ik heb in onze galerie vanaf aanstaande zondag een werk van 250 x 820 – dus het kan altijd groter, maar vaak kom je zoiets niet tegen. Ik houd wel van beeldende kunst die zich letterlijk groot maakt. Toen ik een blauwe maandag op de academie in Rotterdam een opleiding vormgeving volgde kregen we op een dag van een uiterst irritant mannetje de opdracht om een A3 vel met houtskool in te vullen.
We waren eerstejaars, bleu en onder de indruk van het irritante broodmagere mannetje dus we gingen braaf aan de slag en maakten een hoekje zwart, een randje zwart, zetten voorzichtig een paar vegen in het midden. Al snel maakte het broodmagere irritante mannetje, dat bovendien een enorme snor had die ook zijn dunlippige mond bedekte, zich verschrikkelijk kwaad. Als een soort Repelsteeltje liep het stampvoetend langs onze tafels, spoog ingewikkelde woorden uit en pakte bij elk van ons onze houtskool uit onze handen en zette een paar strepen van rand tot rand. ‘Daar!’ ‘Zo!’ ‘Hier!’ ‘Het hele blad mietjes!’ Waarmee hij bedoelde dat we niet zo’n angst voor het wit moesten hebben, maar er keihard de confrontatie mee moesten aangaan en het liefste alle wit weghoutskolen. En hij had absoluut gelijk: het werkte bevrijdend.

Op de een of andere manier is dat een levensles voor mij geworden. Ik heb diezelfde techniek ook vaak toegepast tijdens trainingen tekstschrijven. Want veel beginnende schrijvers hebben de neiging klein te schrijven – zonder veel lef, zonder veel schuurpapieren tekst, zonder echt plezier. Als de tekst maar leest, is het vaak al prima. Niks daarvan. Ik kruip dan graag in de rol van irritant mannetje. Deel flipovervellen uit en per persoon een viltstift. En vraag om het brutaalste woord op te schrijven dat iemand maar kan bedenken en dat van rand tot rand tot rand tot rand op het papier te zetten.

Dat levert altijd veel gezucht en gesteun op. Jezelf zoveel ruimte gunnen, zoveel bij jezelf toelaten, blijkt voor veel mensen een opgave. Tegelijk merk ik steeds weer hoe bevrijdend het kan werken.

In de beeldende kunst is dat net zo. Ik kan me die behoefte aan groot ook goed voorstellen. Het is een manier om als het ware dichterbij de werkelijkheid te komen en tegelijk is het een manier om letterlijk op hetzelfde niveau de confrontatie aan te gaan met de omgeving. Dat kunnen de schitterende projecten zijn van Florentijn Hofman die er niet voor terugdeinst om een enorm konijn in een pittoresk plein te leggen, of mega-badeenden te laten drijven in havens over de hele wereld. (en zo zijn er nog wel een paar). Of het kan zo’n werk zijn als van Kim Habers. Dat tegelijk groooot is en tegelijk klein op elke vierkante centimeter. Daar voor te staan en je te verliezen in dat lijnenspel waarin je telkens andere vormen en perspectieven ontdekt – dat is wel ontzettend lekker hoor.