Kunstpraat 12.05.2013: Welkom in Circus Assman

Godver die Gijs is al aardig gelauwerd. Die is al meermaals bekroond. En terecht. Want wat hij maakt, vertelt zo’n verhaal en is zo knap uitgewerkt. Bovendien is er al zoveel over geschreven, dat ik me afvraag waarom ik het nou weer in mijn kop haal om er ook weer over te moeten schrijven. Ik denk omdat ik van het circus houd.

En ik ‘ergens’ het idee heb dat Gijs dat ook doet. Veel van zijn werk is gesitueerd in of vlakbij een circus ofwel een attractie als een zweefmolen. Als hij mensen afbeeldt zijn dat veelal acrobaten, clowns, slangenmensen en andere rariteiten. Het is een circus waar voornamelijk mensen een rol spelen – mensen waarvan je niet weet of ze nu dood zijn of levend. Want op allerlei manieren is de dood steeds aanwezig of ten minste in de buurt in deze circusvertellingen. En voor een keer kan ik accepteren dat de titels hier  noodzakelijk zijn. In elk geval een geheel vormen met de afbeeldingen. Maar tegelijk het mysterie van de afbeeldingen vergroten. Want wie zijn Adriaan en Sevenus – bijvoorbeeld? Willen we dat wel weten? Of gaat het hier vooral om de Stalmaagd en het leren canonzingen. En waarom canonzingen en niet close harmony? En wat doet die Stalmaagd – is ze een verwijzing naar De Heilige Maagd Maria, het zou zomaar kunnen gezien de devote houding van Adriaan en Sevenus – verder? Dat ze leren canonzingen begrijp ik wel, dat is op zich makkelijker dan close harmony waarin je ten minste twee zanglijnen loepzuiver moet zingen terwijl het bij canonzingen gewoon gaat om dezelfde zanglijn die je om de beurt een fractie later inzet. Loepzuiverheid is volgens mij niet wat voorkomt in Circus Assman. Dat kan ook eigenlijk niet op een plek waar het leven (en de dood) zo wordt gevierd.

De stalmaagd leert Adriaan en Sevenus canonzingen

Zo zitten de voorstellingen van Assman voller met vragen dan met antwoorden. Wat te denken van ‘Ontkommer’? Is de K- hier expres weggelaten of is het gewoon een simpele omkering van het deels verzonnen ‘Kontommer’ – qua kont om & om. En is de ene kont die van de Stalmaagd die klaar is met canonlesgeven? Het zou zomaar kunnen. In een circus heeft iedereen meerdere rollen. Net zoals de wellust afstraalt van de Stalmaagd, zo spat ook de sensualiteit af van de lichamen van de Ontkommer. Assman heeft zelfs de konten expres ontbloot en het zou mij niks verbazen als de een de ander zijn/haar kontlikt.

Ontkommer

Maar het circus kent ook zijn dodelijk wrange trekken. Zijn het acrobaten die aan hun voeten gehangen in de zweefmolen zwieren of zijn het bezoekers die een soort omgekeerd genot ervaren? (ze lachen wel, maar wat voor genieten is het?) Het is moeilijk te zeggen, maar ik moet erg denken aan folteringen tegen de bizarre achtergrond van het circus, terwijl de ‘deugd’ in haar naaktheid nietsziend langsloopt. Wat een voorstelling, dames & heren, jongens & meisjes. Komt dat zien. Komt dat zien.

The Hendersons will dance and sing
as Mr. Kite flies through the ring, don’t be late
Messers K. and H. assure the public
their production will be second to none
And of course Henry the Horse dances the waltz

Wege zur Kraft und Schönheit

Maar langzaam lijkt het landschap te veranderen de acrobaten zijn vervangen uit potten met iets dat op aarde lijkt groeien planten – vlezige, vleesetende, terwijl de horizon brandt en aan een lijn een leverworst druipt – het is een apocalyps, dansen op de vulkaan wat heeft dit in godsnaam met sex zonder schuld te maken terwijl de wereld brandt mag ik even van uw toilet gebruik maken? ja hoor ga jij maar lekker schijten hoor als je dat oplucht, wat een lucht trouwens staat het circus in de fik wie heeft het aangestoken en waarom ik denk de Stalmaagd, die vertrouwde ik al niet vanaf het begin – stop, stil, er komt iemand aan gottogot daar heb je hem

Sex without Guilt

Wraakveulen, want die is het verschijnt in het licht van de volle maan de brand is verdwenen en als een strenge aartsengel komt Wraakveulen verhaal halen als de enige overlevende uit circus Assman. Dat is wat overblijft. Wraakveulen is de naam en ik eis volledige overgave. Aan het circus van het leven. Aan de lekkere kont van de acrobaten, aan de tieten van de Stalmaagd, aan het hangen op je kop aan de sex van de vleeseters of zijn het geile hennepplanten wie zal het zeggen wie is er nog om wat te zeggen?

Ik eis overgave aan Assman en zijn schitterende, bizarre wereld die al vaker bekroond werd. En terecht.

Wraakveulen